ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫ АССАМБЛЕЯСЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІ

Қазақстан халқы Ассамблеясы - заңды тұлға құрылмай, Қазақстан Республикасының Президенті құратын, басты міндеті мемлекеттік ұлттық саясатты іске асыру, Қазақстан Республикасындағы қоғамдық-саяси тұрақтылықты қамтамасыз ету, мемлекеттік және азаматтық қоғам институттарының этносаралық қатынастар саласындағы өзара іс-қимылының тиімділігін арттыру болып табылатын мекеме.

Еліміздің Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясын құру идеясын алғаш рет 1992 жылы Тәуелсіздіктің бірінші жылдығына арналған Қазақстан халықтарының форумында айтты. 1995 жылғы 1 наурызда оның мәртебесін Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы консультативті-кеңесші орган деп бекіткен Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқы Ассамблеясын құру туралы Жарлығы шықты.

Өз тарихында Ассамблея ҚР Президенті жанындағы консультативті-кеңесші органнан мықты құқықтық негізге және қоғамдық-саяси мәртебеге ие конституциялық органға дейін өсті.

2007 жылғы мамыр айында Қазақстан Республикасы Конституциясына бірқатар өзгерістер енгізілді. Қазақстан халқы Ассамблеясына конституциялық мәртебе берілді, ол ҚР Парламенті Мәжілісіне тоғыз депутат сайлау құқығына ие болды. Осы арқылы Ассамблеяның қоғамдық-саяси рөлі айтарлықтай артты.

2008 жылғы 20 қаңтарда еліміздің Президенті «Қазақстан халқы Ассамблеясы» туралы әлемде баламасы жоқ заңға қол қойды. Сөйтіп, Қазақстан халқы Ассамблеясы еліміздің саяси жүйесінің толыққанды бөлігіне айналды. Оның қызметінің нормативтік құқықтық негіздері айқындалды.

Ассамблея мемлекеттік ұлттық саясаты әзірлеуге және жүзеге асыруға, Қазақстан Республикасындағы қоғамдық-саяси тұрақтылықты қамтамасыз етуге ықпал жасайды.

Ассамблеяның мақсаты – қазақ халқының топтастырушылық рөлін арқау ете отырып, қазақстандық патриотизм, Қазақстан халқының азаматтық және рухани-мәдени ортақтығы негізінде қазақстандық біркелкілікті және бәсекеге қабілетті ұлтты қалыптастыру процесінде республикадағы этносаралық келісімді қамтамасыз ету.

Ассамблеяның негізгі міндеті – этносаралық қатынастар саласында мемлекеттік органдармен және азаматтық қоғам институттарымен тиімді өзара іс-қимылды қамтамасыз ету, қоғамда этносаралық келісімді және толеранттылықты одан әрі нығайту үшін қолайлы жағдай жасау, ел бірлігін нығайту, қазақстандық қоғамының негіз қалаушы құндылықтары бойынша қоғамдық келісімді қолдау және дамыту. Сонымен қатар, Қазақстан халқы Ассамблеясы мемлекеттік органдарға экстремизм мен радикализм көріністеріне қарсы әрекет етуге, азаматтардың демократия нормаларына негізделген саяси-құқықтық мәдениетін қалыптастыруға көмек көрсетеді. Ассамблея этномәдени бірлестіктердің күш біріктіруін қамтамасыз етеді, этно мәдени орталықтардың, Қазақстан халқының ұлттық мәдениеттері, тілдері мен дәстүрлерінің өркендеуін, сақталуын, және дамуын қамтамасыз етеді.

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентiне — Елбасына Қазақстан халқы Ассамблеясын өмiр бойы басқару құқығы тиесiлi.

Ассамблея құрылымдық жағынан Ассамблея сессияларынан, Ассамблея кеңесі мен Хатшылығынан, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың ассамблеяларынан тұрады.

Ассамблея сессиясы (Ассамблея мүшелерінің жиналысы) – оның жоғары басшылық органы. Сессияны Қазақстан Республикасының Президенті қажеттілікке қарай, бірақ жылына кемінде бір рет шақырады.

Сессиялар аралығындағы кезеңде Ассамблеяны басқаруды Ассамблея Кеңесі жүзеге асырады. Кеңеске республикалық этномәдени бірлестіктердің өкілдері, қоғам қайраткерлері, Парламент депутаттары, министрлер, облыс әкімдері енеді.

Ассамблея Төрағасының этномәдени бiрлестiктерден тағайындалатын орынбасарлары алмастыру тәртiбiмен Кеңестiң ұсынымының негiзiнде ҚР Президентiнiң өкiмiмен тағайындалады.

Ассамблеяның жұмыс органы Ассамблея Хатшылығы Президент Әкiмшiлiгiнiң құрылымында дербес құрылымдық бөлiм болып табылады. Хатшылықты бiр мезгiлде Ассамблея Төрағасының орынбасары болып табылатын Хатшылық меңгерушiсi басқарады. Осы тетіктер Ассамблеяның мемлекеттік басқару мен қоғамдық қатынастардағы нақты әрекет етуі мен тиімділігінің негізі.

Ассамблеяның және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың ассамблеяларының құрамы Қазақстан Республикасы азаматтарын - этномәдени және өзге де қоғамдық бірлестік өкілдерін, мемлекеттік органдар өкілдерін және қоғамда өзіндік орны, абырой-беделі бар тұлғаларды қамтиды.

Қазіргі уақытта Ассамблея құрамында 394 мүше бар.

Ассамблеяның басты ерекшеліктерінің бірі оның еліміздің жоғары заң шығару органында - Парламентте этностық топтар мүдделерінің кепілді өкілдік етуін қамтамасыз етуі болып табылады.

Парламент Мәжілісіне Қазақстан халқы Ассамблеясынан сайланған 9 депутат еліміздің барлық этностары атынан өкілдік етеді. Бұдан басқа қазақстандық этностық қоғамдастық өкілдері Парламенттегі өкілдігі өкілді органдарға саяси партиялар арқылы сайлауға тікелей қатысу негізінде жүзеге асырылады.

Қазақстан халқы ассамблеясы өзінің құрылған кезінен бастап орасан біріктірушілік және зияткерлік әлеует жинақтап және халықтық дипломатия институты үлгісіне бейімделе отырып, ұзақ даму жолынан өтті. Еліміздегі 100-ден аса этностың басын біріктіретін бірегей құрылым тұрақтылықты сақтап, республиканың ілгерілей дамуы үшін маңызды роль атқарды. Қазақстан халқы Ассамблеясы бүкіл әлемге Қазақстанның этносаралық қатынастар саласында жүргізіп отырған саясатының табысты екенін паш етіп келеді.

Жалпы алғанда негізінен Ассамблея жұмысының арқасында біздің елімізде этносаралық және конфессияаралық келісімнің бірегей моделі, әрбір азамат этникалық және діни ерекшелігіне қарамастан Конституцияда кепілдік берілген азаматтық құқықтары мен бостандықтарын толық пайдалана алатындай ерекше сенім, ынтымақ, өзара түсініктік ахуалы қалыптасты.

Республикада Қазақстанның барлық этностарының мәдениетін, тілін, дәстүрін дамыту үшін қажетті жағдайдың бәрі жасалған. Ассамблея қызметі Қазақстанның этносаралық қатынастар мәселелерін тиімді шешетін ел ретіндегі халықаралық беделін арттыруға ықпал етеді.

ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫ АССАМБЛЕЯСЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

 «Ассамблея – это инновационная модель всенародного представительства интересов всех граждан и успешный инструмент нашей молодой демократии»

Н.А.Назарбаев

     Мир и согласие в нашем общем доме являются главным достоянием страны, а дружба народа Казахстана проверена временем.
В текущем году исполняется двадцать лет Ассамблее народа Казахстана - уникальному общественному институту, созданному по инициативе Главы государства для гармонизации межэтнических отношений.

В жизни суверенного Казахстана юбилейные даты имеют важное значение для всех казахстанцев. Они символизируют собой развитие новой государственности, национального единства, стабильность и уверенность в завтрашнем дне.

 СТРУКТУРА АССАМБЛЕИ НАРОДА КАЗАХСТАНА

    Ассамблея народа Казахстана – уникальный институт толерантности, где воспитывается уважение младших к старшим, из поколения в поколение передаются история и опыт; где бережно сохраняются традиции каждого этноса.

·равенство прав и свобод граждан республики, независимо от расы, национальности, языка, отношения к религии, принадлежности к социальным группам;

·всестороннее развитие национальных культур, языков и традиций народов Казахстана;

·расширение интеграционных связей с международными организациями;

·формирование казахстанской идентичности путём консолидации этносов Казахстана;

·формирование и распространение идей духовного единства, укрепление и сохранение дружбы народов и межнационального согласия.

Деятельность Ассамблеи направлена на решение следующих задач:

- содействие сохранению в республике межнационального и межконфессионального согласия, стабильности в обществе;

- выработка предложений по проведению государственной политики, способствующей развитию дружественных отношений между представителями национальностей, проживающими на территории Казахстана, содействие их духовно-культурному возрождению и развитию на основе соблюдения принципа равноправия;

- формирование политической культуры граждан, опирающейся на цивилизованные и демократические нормы;

- обеспечение учета многообразных национальных интересов в проводимой государством национальной политике;

- поиск компромиссов для разрешения возникающих в обществе социальных противоречий.

Председателем Ассамблеи народа Казахстана по должности является президент Казахстана—Нурсултан Назарбаев.

- Председатель Ассамблеи определяет и утверждает основные направления деятельности Ассамблеи. Председатель ассамблеи имеет двух заместителей.

- Заместитель председателя ассамблеи назначается на основании рекомендаций Совета Ассамблеи актами Президента Республики Казахстан.

- Сессии Ассамблей созываются Председателем Ассамблеи. Дата, место проведения и предполагаемая повестка дня сессии Ассамблеи объявляются за месяц до начала её работы. Сессия созывается не реже одного раза в год.

- В настоящее время Ассамблея имеет в своем составе 350 членов.

Состав Ассамблеи формирует Председатель Ассамблеи из числа представителей национально-культурных и других общественных объединений, а также иных лиц с учётом их авторитета в обществе, общественно-политической активности.

В каждой области Казахстана существуют малые Ассамблеи народа Казахстана и являются консультативно-совещательными органами при акимах(мэрах)

Сессии Ассамблеи созываются Председателем Ассамблеи. Дата, место проведения и предполагаемая повестка дня сессии Ассамблеи объявляются за месяц до начала ее работы. Сессия созывается не реже одного раза в год. Внеочередная сессия Ассамблеи созывается Председателем Ассамблеи по собственной инициативе или по просьбе не менее одной трети от общего числа членов Ассамблеи и проводится в месячный срок со дня принятия решения. Кандидаты в члены Ассамблеи народов Казахстана выдвигаются решениями сессий малых ассамблей по предложениям национально-культурных центров, а от региональных и республиканских общественных объединений рекомендуются решениями их высших органов.

Деятельность Ассамблеи способствует росту международного авторитета Республики Казахстан как страны эффективно решающей проблемы межнациональных отношений. Вклад Ассамблеи по достоинству оценен на самом высоком уровне.

Ассамблея народа Казахстана вносит огромный вклад в укрепление стабильности и согласия в обществе, государственности нашей страны. Разные этносы могут жить дружно и процветать в одном общем доме. Это достижение, которым должен гордиться каждый казахстанец. Значимость этой юбилейной даты должна пройти через ум и сердце каждого.

Методико – библиографический отдел предлагает провести в библиотеках различные мероприятия. Формы мероприятий могут быть разными, главное - глубокое осмысление значимости этих праздников, искренний гражданский порыв, уважение к ним. Очень важным является содержательная сторона мероприятий, сила их воздействия, особенно на подрастающее поколение, молодежь.

- Круглый стол «Общественное согласие–основа демократического развития Казахстана»;
- час информации «Национальное согласие – основа стабильности и развития Казахстана»;

- урок гражданского воспитания «Мир и согласие – наш приоритет»;

- урок патриотизма «Опыт толерантности и согласия»;

- калейдоскоп народных игр «Мир и согласие в общем доме»;- литературно – фольклорный вечер «Великая сила согласия»;

- урок дружбы и доброты «Ассамблея доброты и согласия»;

- увлекательное путешествие «Единство народа – главная ценность страны»;

- вечер поэтического настроения «Единство через многообразие»;

- поэтический салон «В единстве – залог успеха»;

- фестиваль дружбы «Сила народа в единсве»;

- урок мира и согласия «Наш общий дом - Казахстан»;

- урок дружбы «Мы дружбой единой сильны»;

- урок творчества «Великая сила единства и гармонии»;

- урок – диалог «Толерантность – дорога к миру»;

- книжная выставка «Сила Казахстана в единстве»;

- музыкально – поэтическая композиция «Символ дружбы и тепла»;

- литературная гостинная «Единство целей – единство духа»;

-слайд-беседа«Ассамблея народа Казахстана–как символ мира»; - литературно-поэтический конкурс «В дружбе и согласии – в XXI век»;-литературно-музыкальный вечер «Мир, прогресс и согласие»; - час общения «Мир и согласие – главные ценности страны».

Ассамблея народа Казахстана, созданная по уникальной идее Главы страны, послужило очень удачным примером, в качестве социального института, влияющий на внутреннее межэтническое согласие в стране.

Составила: А.Жусупова